مسجد تاریخی آدینه
یکی دیگر از آثار تاریخی و دیدنی جواهرده مساجد کهن آن است. از مهم ترین مساجد منطقه می توان به مسجد آدینه که در گویش کهن رامسری از آن به دزگا مزگت یاد می شده است اشاره کرد. این مسجد از نظر تاریخی از بسیاری از مساجد غرب مازنداران و شرق گیلان از قدمت بیش تری برخوردار است. در حال حاضر کهن ترین مسجد پس از مسجد آدینه مسجد جامع لاهیجان است.
اما از نظر تاریخی مسجد جواهرده با پیشینه یقینی نهصد ساله از کهن ترین مساجد و قداست ترین آن ها می باشد. هر ساله از گیلان و مازندران شماری از مردم برای زیارت و شرکت در مراسم خاص گل کاری آن گرد می آمدند و با اجرای برنامه های شاد نمایشی و کشتی و مبارزه های مردان به شکل کشتی گیل مردی می کوشیدند تا علاقه خویش را به مسجد نشان دهند.
مسجد از عمارت‌های قدیمی روستای جواهرده در نزدیکی رامسر به‌شمار می‌رود. از این مسجد در گویش کهن رامسری از آن به دزگا مزگت یاد می‌شد و از نظر تاریخی از بسیاری از مساجد غرب مازندران و شرق گیلان قدمت بیشتری دارد. طبق باور برخی مسجد آدینه پیش از این، از عبادتگاه های زرتشتی و حتی از معابد پیش از زرتشتیان و گبرها، یعنی معبد آناهیتا بوده است. باستان‌شناسان پیشینه‌ی مسجد آدینه را حدود ۷۰۰ سال تخمین زده‌اند.
تاریخ بنای مسجد آدینه
گرچه نمی توان نظر خطعی درباره تاریخ نخستین بنای این مسجد ابراز نمود، اما قراین و اماراتی هست که ما را در پی بردن به تاریخ تقریبی بنای اولیه آن کمک می کند:
اول این که: حسن الاطروش ناصر کبیر اواخر قرن سوم (۲۸۷ هجری قمری) وارد هوسم ( رودسر امروزی) شد و چهارده سال به نشر آیین اسلام پرداخت و به گفته ابن اثیر: « از گیلان و دیلمان کسانی که در این سوی سفیدرود تا آمل، نشیمن داشتند دعوت ناصر را پذیرفتند و پیرو مذهب تشیع شدند» و از آثار او مسجد رودبارک اشکور و مسجد گیلاکجان ( یکی از روستاهای حومه رودسر) است.
این که جواهرده در عصر ناصر کبیر وجود داشته، امری مسلم و قطعی است چرا که در «حدود العام» که کتاب جغرافیای جهان است و در نیمه دوم قرن چهارم(حدودا هفتاد سال پس از ناصر کبیر) نوشته شد، به ده ناحیه دیلم اشاه گردید که «جوداهنجان» از آن جمله است و به عقده رابینو سفرنامه نویس انگلیسی منطبق با جورده تنهجان بوده و با توضیحاتی که در آغاز این بخش آمده است انطباق آن با جواهرده امروزی غیر قابل انکار می باشد.
معماری مسجد ادینه
دیوارهای مسجد از چوب و گل و بدون شمع یا ستون بود. چوب های قطور و گرد، دو ردیفه تا سقف روی هم قرار داشتند. این گونه دیوارها را در گویش محلی «داروارجِن» می نامند و هنوز هم خانه های داروارجنی در روستاهای مازندران بیش و کم به چشم می خورد. برای مهار شدن زاویه های دیوارها و استحکام بخشیدن بنا، در لبه هر دیوار دو اصله چوب گرد بلند نبه درازای ۵/۱۲متر در چهار زاویه روی هم قرار گرفته و آ« را محکم بسته اند و این استحکام به تحوی بود که با گذشت ۳۷۰ سال از عمر آن هیچ خلل و آسیبی بر آن وارد نگردید. عجیب تر آن که این چوب ها بی آن که رنگ آمیزی شده باشند چنان سالم و ایمن از کرمخوردگی باقی مانده بودند، که گویی دیروز آن را بریده اند.
درازای و قطر زیاد چوب ها حکایت از آن دارد که جنگل در مجاورت مسجد قرار داشت و گرنه حمل آن از راه دور با توجه به وزن سنگین و بلندی آن دشوار می نمود. هنوز آثار کوره های ذغال در تپه «وِرگِ چال سُوسَر» که فاصله زیادی با مسجد ندارد به چشم می خورد.
بنای مسجد به شکل مربع۵/۱۲×۵/۱۲ بود و دو سر نعل (حمال) داشت وهر سر نعل، روی سه ستون چوبی قطور که بعضی از آ« ها ساده و بعضی دیگر به صورت لاچ لنگری هفت و هشت استوار بود. بالای سر نعل ها واشان کشی شده، یعنی در فواصل معین تیرهای گرد چوبی قرار گرفته بود که در محل آن را «بام دار» گویند. فاصله میان واشان ها و سربندی، به جای ستون های چوبی، زا دار وارجن های مخروطی شکل استفاده شده و روی سربندی لت پوش بوده است.
دو در وردودی یک لنگه ای به سمت شمال باز می شد. سمت راست، در ورودی مردان و سمت چپ، در ورودی زنان بود. به طور کلی درهای ورودی مساجد هشت گانه جواهرده به سمت شمال گشوده می شود. در های قدیمی مسجد کنده کاری بوده و بر «بائو» و «پاسار» های در، کنده کاری و «اسلیمی» های بسیار زیبایی داشت که متاسفانه در تابستان سال ۱۳۳۲ از جای کنده و روی بام نهادند و به جای آن در های چوبی معمولی کار گذاردند. در های یاد شده در آتش سوزی اخیر کاملا از میان رفت.
فهرست
مسجد تاریخی آدینه
تاریخ بنای مسجد آدینه
کشف سکه
قبور دو طبقه
وقوع زمین لرزه
معماری مسجد
مراسم تقدیس مسجد
وقوع آتش سوزی در مسجد
مسجد آدینه روستای جواهرده مسجد آدینه روستای جواهرده
تصویر پلان ها
عنوان: پاورپوینت معماری مسجد ادینه
فرمت: pptx
تعداد صفحات: 50 اسلاید
تصویر پیش نمایش اسلاید های پاورپوینت
